Ο κουμουνιστής υπουργός του Ι.Μεταξά

Τη  νύχτα της κήρυξης δικτατορίας της 4ης Αυγούστου και αφού σχηματιζόταν η νέα δικτατορική κυβέρνηση ο  Ιωάννης Μεταξάς  στέλνει κάποιον αξιωματικό της προσωπικής φρουράς του μέσα στην νύχτα να πάει αμέσως στο σπίτι του Αριστείδη Δημητράτου και να του τον φέρει αμέσως στο γραφείο του.Έτσι η φρουρά του Μεταξά  πηγαίνει  στο σπίτι του Δημητράτου, και του χτυπάνε την πόρτα. ο Δημητράτος ανοίγει και βλέπει πολλούς αστυνομικούς. Τρομοκρατήθηκε , νόμισε πως θα τον πήγαιναν στο κρατητήριο ή στην εξορία όπως γινότανε στο παρελθόν από τα προηγούμενα ”δημοκρατικά” καθεστώτα, πήγε αγχωμένος να πάρει μια μικρή βαλίτσα με μερικά ρούχα, ο αξιωματικός του Μεταξά του λέει ”κάνε γρήγορα και έλα όπως είσαι.” Τον παίρνουν λοιπόν άρον άρον τον βάζουν σε ένα αμάξι και με αστυνομική συνοδεία,  κατευθύνονται με ταχύτητα μέσα στην νύχτα, στον Μεταξά. Ο Μεταξάς ανυπόμονος να τον γνωρίσει αφού είχε ακούσει πολλά από αυτά που έλεγε για το εργατικό δίκαιο, τον περίμενε όρθιος και χαμογελαστός, μόλις τον φέρνει ο αξιωματικός της φρουράς μπροστά του, τον ρωτάει αμέσως. ”είσαι ο αρχικουμουνιστής ο Αριστείδης  Δημητράτος; Ο Δημητράτος του λέει ”ναι εγώ είμαι.” και ο Μεταξάς του απαντάει ”ε λοιπόν από αυτή την στιγμή σε χρήζω υπουργό μου, αναλαμβάνεις το υπουργείο εργασίας, ευθύς αμέσως”. και συνεχίζει ο Μεταξάς ”..αν είναι αλήθεια όλα αυτά που έχω ακούσει ότι λες και πραγματικά αγαπάς τον εργατοϋπαλληλικό λαό και θέλεις το καλό του, κάνε το καλύτερο που πιστεύεις εσύ για την καλύτερη και αξιοπρεπή βελτίωση του λαού, και εγώ θα προσυπογράφω για σένα..” Ο κομμουνιστής Δημητράτος δέχτηκε την τιμητική θέση όπου και για αυτά αγωνιζόταν χρόνια. Έτσι και έγινε υπουργός εργασίας της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά, και της 4ης Αυγούστου.

Κατά την διάρκεια της θητείας του πολλά επαγγέλματα κηρύχθηκαν «κλειστά» και «κατοχυρωμένα». Δεν επιτρεπόταν δηλαδή η πρόσβαση καινούργιων, και κυρίως νέων ή γυναικών με χαμηλότερες αμοιβές. Με τις απαιτούμενες άδειες απασχόλησης διευκολυνόταν άλλωστε και ο πολιτικός έλεγχος της πρόσβασης στην απασχόληση, κάτι που θα συνεχιζόταν και μεταπολεμικά με τα πιστοποιητικά εθνικοφροσύνης. Απαγορευόταν στις επιχειρήσεις να απολύουν προσωπικό χωρίς κυβερνητική άδεια, και ταυτοχρόνως εφαρμοζόταν η εκ περιτροπής εργασία ώστε να μη σηκώνουν μερικοί μόνο τις συνέπειες της δυσπραγίας. Καθιερώθηκε όμως ένα ελάχιστο μεροκάματο, ανεξαρτήτως ημερών απασχόλησης. Συστηματοποιήθηκαν οι κλαδικές συμβάσεις εργασίας, συμπληρώθηκε η εφαρμογή του οκταώρου, και εφαρμόστηκε τυπικότερα η εργατική νομοθεσία. Βέβαια οι εργοδότες δεν συμφωνούσαν και έβρισκαν δαπανηρή την πολιτική αυτή. Το καθεστώς όμως τους πρόσφερε ως αντάλλαγμα την κατάργηση των απεργιών και τον κρατικό έλεγχο του συνδικαλισμού.

Βιογραφικό Δημητράτου Αριστείδη

Ο Δημητράτος γεννήθηκε στην Κεφαλλονιά. Ήταν αδερφός του Σοσιαλιστή ηγέτη Νίκου Δημητράτου και ξάδερφος του Παναγή Δημητράτου. Κατά τα γυμνασιακά του χρόνια εντάχθηκε στη Σοσιαλιστική Νεολαία Ελλάδας, που αργότερα θα συγχωνευτεί με το ΣΕΚΕ. Μετά την ολοκλήρωση των γυμνασιακών του σπουδών δραστηριοποιήθηκε στο Συνδικαλιστικό Κίνημα . Στις αρχές της δεκαετίας του ’20 ανέλαβε σημαντικές καθοδηγητικές θέσεις στην ΟΚΝΕ, ενώ πρωταγωνίστησε και στους αγώνες των καπνεργατών της Καβάλας. Το 1925 εκλέχθηκε Γενικός Γραμματέας του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης. Ταυτόχρονα, αποχώρησε από το ΚΚΕ, στράφηκε στον αντικομουνισμό και εντάχθηκε στη συντηρητική παράταξη, στην οποία και παρέμεινε ως το τέλος της ζωής του. Το 1926, μάλιστα, ως εκπρόσωπος της συντηρητικής παράταξης στο 3ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ κατήγγειλε τη Διοίκηση της Συνομοσπονδίας για “υποταγή στον Κομμουνισμό”. Το 1928 εκλέχθηκε Γενικός Γραμματέας της ΓΣΕΕ και το 1929 μέλος του Ανώτατου Οικονομικού Συμβουλίου.

Το 1936 με το ξέσπασμα της μεταξικής δικτατορίας, ο Δημητράτος θα διοριστεί για πρώτη φορά Υπουργός Εργασίας. Παράλληλα το 1937 θα διοριστεί και στη θέση του Γενικού Γραμματέα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας, όπως είχε μετονομάσει ο Μεταξάς τη ΓΣΕΕ. Επί υπουργίας Δημητράτου καθιερώθηκε το Οχτάωρο στην Ελλάδα. Ο Δημητράτος παρέμεινε στη θέση του Υπουργού και στην κυβέρνηση Κορυζή ενώ στην αυτοεξόριστη κυβέρνηση Τσουδερού ανέλαβε και το Υπουργείο Γεωργίας μέχρι το 1942. Στις εκλογές του 1946 εκλέχθηκε βουλευτής με την Ηνωμένη Παράταξη Εθνικοφρόνων. Στις εκλογές του 1950 και του 1951 δεν κατόρθωσε να εκλεγεί. Εκλέχθηκε ξανά το 1956 με το ψηφοδέλτιο της ΕΡΕ, ενώ την περίοδο 1958-1961 ανέλαβε εκ νέου Υπουργός Εργασίας στην κυβέρνηση του Καραμανλή. Το 1961 εκλέχθηκε για τελευταία φορά βουλευτής.