O Aρχαίος Δορίσκος

Ο αρχαίος Δορίσκος απέχει από τις Φέρες 5 χιλιόμετρα και από την Αλεξανδρούπολη 22 χιλιόμετρα. Βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο που κατηφορίζει απότομα για να ενωθεί με την εύφορη κοιλάδα του ποταμού Έβρου.
Σε αυτό το σημείο ήρθαν και κατοίκησαν οι πρώτοι Θρακοέλληνες και δημιούργησαν έναν οικισμό που σιγά – σιγά εξελίχθηκε σε μία πλούσια πόλη την οποία προστάτευε ένα μεγάλο πανίσχυρο τείχος. Στην εξέλιξη της περιοχής συνέβαλε το ήπιο κλίμα, ο άφθονος φυσικός πλούτος και η εύκολη μετακίνηση με τα πλωτά μέσα που υπήρχαν. Αναπτύχθηκε η οικονομία, το εμπόριο και ο πολιτισμός, όπως αποδεικνύεται από την εύρεση νομισμάτων της Αίνου, της Σαμοθράκης, της Μαρώνειας, του Φιλίππου, του Αλεξάνδρου και του Λυσίμαχου. Πιθανολογείται ότι ο Δορίσκος έκοψε δικό του νόμισμα.
Η εύρεση πολυάριθμων χειροποίητων αγγείων τοποθετεί χρονολογικά την ύπαρξη του αρχαίου Δορίσκου πριν τον κεραμικό τροχό. Εξάγεται λοιπόν το συμπέρασμα ότι ο αρχαίος Δορίσκος προϋπήρχε και δεν δημιουργήθηκε από τον Δαρείο. Ο Δαρείος πέρασε από τον Δορίσκο όπως και ο Ξέρξης, ο οποίος έσυρε τα καράβια του στην παραλία του Δορίσκου και καθώς τα επισκεύαζε μέτρησε και τον στρατό του. Ο Δορίσκος υπήρξε στρατηγικός κόμβος για τις στρατιές του Δαρείου, του Ξέρξη, του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου, ενώνοντας την Ασία με την υπόλοιπη Ελλάδα. Στο πέρασμά του ο Μέγας Αλέξανδρος άφησε να διοικεί στην πόλη του Δορίσκου τον Βασιλιά Λυσίμαχο.

Ο Δορίσκος αναφέρεται μέχρι και τα πρώτα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μ.Χ., από εκεί και πέρα χάνεται. Πιθανόν ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Τραϊανός λεηλατώντας, τον κατάστρεψε για να δημιουργήσει την Τραϊανούπολη. Αρκετά χρόνια μετά την καταστροφή του αρχαίου Δορίσκου, εμφανίζεται ένας νέος οικισμός, ο οικισμός του παμπάλαιου Δορίσκου στην αρχή μιας μικρής κοιλάδας. Την κοιλάδα αυτή διασχίζει ένα ρέμα που το ονομάζουμε σήμερα, ρέμα της εκκλησίας. Σύμφωνα με μαρτυρίες γερόντων, ο οικισμός είχε 800 σπίτια με τσαγκάρικο, ραφείο, σιδεράδικο, εργαστήριο χρυσού και ασημιού. Από τον οικισμό αυτό σώζονται σήμερα τα ερείπια της παμπάλαιας εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου που χρονολογείται στο 1500 με 1600 μ.Χ., το καμπαναριό που είναι ακόμη σε καλή κατάσταση, ένα μέρος λιθόστρωτου δρόμου και τα θεμέλια του τείχους γύρο από την εκκλησία. Στην αυλή της εκκλησίας έχει ταφεί το 1838 ο Μητροπολίτης Μαρώνειας που καταγόταν από τον Δορίσκο. Ονομαζόταν Ιωαννίκιος ή αλλιώς φιλικός καθώς είχε διατελέσει και μέλος της Φιλικής εταιρείας στην επανάσταση των Τούρκων το 1821. Επίσης η εκκλησία λειτούργησε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και ως κρυφό σχολείο με 52 μαθητές και έναν δάσκαλο. Ο δάσκαλος έπαιρνε τον χρόνο 55 Οθωμανικές λίρες εκ των οποίων 25 καταβαλλότανε από την κοινότητα και οι υπόλοιπες από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως

Πηγή www.feres.gr