Το βασίλειο των Οδρυσών Θρακών

Μετά τους περσικούς πολέμους ιδρύθηκε για πρώτη φορά το 480-460 π.Χ. από το βασιλιά Τήρη ισχυρό θρακικό κράτος, το βασίλειο των Οδρυσών. Ο Τήρης κατόρθωσε να ενώσει υπό την εξουσία του πολλά θρακικά φύλα και να συμπεριλάβει στο κράτος του όλη την έκταση της ανατολικής Θράκης και άλλες περιοχές έως τον Δούναβη. Δημιούργησε αξιόμαχο στρατό και είχε πολιτικές και εμπορικές σχέσεις με τις ελληνικές πόλεις, τους Μακεδόνες και τους ηγεμόνες των Σκυθών.

Διάδοχος του Τήρη ήταν ο γιος του Σιτάλκης (455-424 π.Χ.), ηγεμών δραστήριος και ισχυρός όπως ο πατέρας του. Ορισμένα θρακικά φύλα, όπως οι Θυνοί, Αστοί, Νιψαίοι κ.ά. που είχαν αποσκιρτήσει, αναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν την κυριαρχία του. Τα όρια του βασιλείου απλώθηκαν από τον Στρυμόνα έως τον Εύξεινο Πόντο και από Αιγαίο μέχρι τον Δούναβη. Απέκτησε πολυάριθμο στρατό και ιππικό. Κατασκεύασε πολλούς δρόμους για την ανάπτυξη του εμπορίου. Ευνόησε την εγκατάσταση Ελλήνων και ενδιαφέρθηκε για τον εκπολιτισμό και τον εξελληνισμό των υπηκόων του. Οι φόροι, τους οποίους πλήρωναν Έλληνες και Θράκες των παραλιακών περιοχών έφταναν αυτή την εποχή τα 400 τάλαντα χρυσού και αργύρου.

 Το 431 π.Χ. με τη μεσολάβηση του Αβδηρίτη Νυμφοδώρου ο Σιτάλκης συμμάχησε με τους Αθηναίους και οργάνωσε εκστρατεία εναντίον των Μακεδόνων το 429 π.Χ. με 100.000 πεζούς και 50.000 ιππείς. Μετά την αποτυχία της εκστρατείας αντιμετώπισε την εξέγερση των Τριβαλών. Τους νίκησε, αλλά σκοτώθηκε στη μάχη το 424 π.Χ. και τον διαδέχθηκε ο ανιψιός του Σεύθης Α, που είχε παντρευτεί την κόρη του βασιλιά της Μακεδονίας Περδίκκα.

Στα χρόνια του Σεύθη Α (424-415 π.Χ.) το βασίλειο των Οδρυσών γνώρισε περίοδο ακμής και δόξας. Τα χρυσά και τα αργυρά νομίσματα του βασιλιά μαρτυρούν τη συγκέντρωση πλούτου από την πώληση γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων και την εκμετάλλευση των πλούσιων μεταλλίων. Ο Θουκυδίδης αναφέρει χαρακτηριστικά «ώστε επί μέγα η βασιλεία ήλθεν ισχύος». Οι Αθηναίοι επιζητούσαν τη φιλία του Σεύθη και για αυτό τον ανακήρυξαν Αθηναίο πολίτη. Φιλικές σχέσεις είχε επίσης με όλους του γειτονικούς λαούς.

Μετά τον θάνατο του Σεύθη το κράτος των Οδρυσών έχασε την ενότητά του και χωρίστηκε σε τρία τμήματα με ηγεμόνες τον Αμάδοκο, τον Μαισάδη και τον Ευρύζελμη Α. Ο Ξενοφών περιγράφει τη συνάντηση με το γιο του Μαισάδη, τον Σεύθη Β (405-391 π.Χ.), και αναφέρει για τη συμφωνία με τους Θράκες, τις κοινές επιχειρήσεις εναντίων των Θυνών και την παραβίαση της συμφωνίας από τον Σεύθη, που ανάγκασε τους Έλληνες να επιστρέψουν στη Μ. Ασία.

Ο Κότυς Α (384-359 π.Χ.) ήταν σύμμαχος των Αθηναίων και έδωσε την κόρη του στον στρατηγό Ιφικράτη, γιατί τον βοήθησε να εδραιώσει την εξουσία του από τον Στρυμόνα έως τον Εύξεινο Πόντο. Αργότερα διέλυσε τη συμμαχία με τους Αθηναίος και κυρίευσε τη θρακική Χερσόνησο μαζί με τη Σηστό, τη ναυτική βάση των Αθηναίων. Μετά τη δολοφονία του τον διαδέχθηκε ο γιος του Κερσοβλέπτης (359-341 π.Χ.). Οι Αθηναίοι για να μειώσουν τη δύναμή του υποστήριξαν του αδελφούς του Βηρισάδη και Αμάδοκο και τον ανάγκασαν να μοιραστεί το βασίλειο μαζί τους. Ο Κερσοβλέπτης βοήθησε στην αρχή τον Φίλιππο Β να καταλάβει την Αμφίπολη, ενώ αργότερα έγινε σύμμαχος των Αθηναίων. Στο τέλος αναγκάστηκε να υποταχθεί στους Μακεδόνες.

 Ο Φίλιππος κατέλαβε σταδιακά όλες τις πόλεις της Θράκης Αβδηρα, Μαρώνεια, Αίνο, Πέρινθο, Βυζάντιο και με τις εκστρατείες του εναντίον των Σκυθών εδραίωσε τη Μακεδονική εξουσία σε όλη τη Θράκη. Στην εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου πήραν μέρος αρκετοί Θράκες όπως ο Οδρύσης Σιτάλκης, που ακολούθησε τον Αλέξανδρο με ιππικό, πελταστές και ελαφρά οπλισμένους στρατιώτες. Διάφορες εξεγέρσεις των Θρακών αυτή την εποχή απέτυχαν, γιατί εξουδετερώθηκαν αμέσως από τον στρατηγό Αντίπατρο.

Την περίοδο της μακεδονικής κυριαρχίας συνεχίζεται η διάδοση του ελληνικού πολιτισμού σε όλες τις περιοχές της Θράκης. Οι Θράκες χρησιμοποιούν ελληνικά ονόματα για τα παιδιά τους, αλλάζουν τα ονόματα των πόλεων και χωριών με ελληνικά, μιμούνται τη ζωή των Ελλήνων και χρησιμοποιούν πάντα την ελληνική γλώσσα.Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου τη διοίκηση της Θράκης ανέλαβε ο Λυσίμαχος. Το 309 π.Χ. έχτισε τη νέα πρωτεύουσα του κράτους, τη Λυσιμάχεια, που βρισκόταν σε μικρή απόσταση από τον Μέλαινα Κόλπο και την Προποντίδα, γι’ αυτό και έγινε μεγάλο εμπορικό κέντρο. Το 306 π.Χ. κήρυξε τον εαυτό του βασιλιά της Θράκης. Με τη νίκη στη Ιψό έγινε κύριος μεγάλου τμήματος της Μ. Ασίας. Με τους πολέμους που έκανε εναντίον του Δημητρίου και του Πύρρου πρόσθεσε στο κράτος του τη Μακεδονία και μέρος της Θεσσαλίας. Στη μάχη του Κόρου εναντίον του Φιλεταίρου και του γιου του Αλέξανδρου το 281 π.Χ. ο Λυσίμαχος νικήθηκε και σκοτώθηκε στη μάχη. Τον διαδέχθηκε ο Πτολεμαίος ο Κεραυνός, ο οποίος πήρε σύζυγο τη γυναίκα του Λυσίμαχου Αρσινόη.

Το 280 π.Χ. άρχισαν οι επιδρομές των Γαλατών στη Μακεδονία και στη Θράκη. Ο Πτολεμαίος αιχμαλωτίστηκε και δολοφονήθηκε. Οι Γαλάτες συνέχισαν τις επιδρομές και κατόρθωσαν να δημιουργήσουν κράτος στη Θράκη το 273 π.Χ. με πρωτεύουσα την Τύλη ή Θύλη και ηγεμόνα τον Κομοντόριο. Ο Αντίγονος Γονατάς, βασιλιάς της Μακεδονίας, έδιωξε τους Γαλάτες από τη χερσόνησο και κατέλαβε τη Λυσιμάχεια. Οι Γαλάτες πέρασαν στη Μ. Ασία και εγκαταστάθηκαν στο βόρειο τμήμα της Μεγάλης Φρυγίας, όπου έχτισαν και την πρωτεύουσά τους Άγκυρα.

Το 180 π.Χ. βασιλιάς των Οδρυσών έγινε ο Κότυς Β που συμμάχησε με τον Περσέα εναντίον των Ρωμαίων και τον βοήθησε με στρατό στη μάχη της Πύδνας (168 π.Χ.). Μετά την ήττα του Περσέα και τη διάλυση του μακεδονικού κράτους ο Κότυς συνθηκολόγησε με τους Ρωμαίους και αναγνώρισε την επικυριαρχία τους. Οι Ρωμαίοι δεν βιάστηκαν να κάνουν τη Θράκη ρωμαϊκή επαρχία. Όλοι όμως οι βασιλείς της Θράκης ήταν υποτελείς και όργανα των Ρωμαίων, όπως ο Κότυς Γ, ο Ραισκούπορις Α, ο Ράσκος, ο Ροιμητάλκης Α και ο Ραισκούπορις Β. Στα χρόνια του τελευταίου βασιλιά έγινε η επανάσταση των Βεσσών με αρχηγό το ιερέα του Μαντείου του Διονύσου. Ο Ραισκούπορις Β σκοτώθηκε από τους επαναστάτες, ενώ ο Ροιμητάλκης Α σώθηκε στη Χερσόνησο και με τη βοήθεια των Ρωμαίων κατέπνιξε την επανάσταση και έγινε βασιλιάς όλης της Θράκης (7 π.Χ.-12 μ.Χ.).

Ο Κότυς Δ (12-19 μ.Χ.), ο επόμενος βασιλιάς, ονομάστηκε Μέγας. Ήταν φίλος και σύμμαχος του Αυγούστου. Έδειξε ιδιαίτερη αγάπη και υποστήριξε τα ελληνικά γράμματα, την ελληνική γλώσσα και τις καλές τέχνες. Στην αυλή του στη Βιζύη σύχναζαν ρήτορες, λογοτέχνες, ποιητές, ζωγράφοι και μουσικοί. Ο ποιητής Οβίδιος σε μια επιστολή του εγκωμίασε τις αρετές του βασιλιά Κότυ. Μετά τον θάνατό του οι Ρωμαίοι μοίρασαν τη Θράκη στον Ραισκούπορη Γ και στον Κότυ Ε. Επειδή όμως ο πρώτος δολοφόνησε τον δεύτερο, εξορίστηκε από τον Τιβέριο και πέθανε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Η Θράκη παρέμεινε χωρισμένη με διαδόχους τον Ροιμητάλκη Β και τους γιους του Κότυ Ε. Άλλη μια επανάσταση των Θρακών εναντίον του Ροιμητάλκη Β απέτυχε με την επέμβαση των Ρωμαίων. Ο επόμενος Ρωμαίος αυτοκράτορας Καλιγούλας έδωσε το θρόνο το 38 μ.Χ. στον Ροιμητάλκη Γ, που υπήρξε ο τελευταίος βασιλιάς της Θράκης. Όταν η γυναίκα του τον δολοφόνησε το 46 μ.Χ., οι Ρωμαίοι διέλυσαν για πάντα το θρακικό κράτος και κήρυξαν τη Θράκη ρωμαϊκή επαρχία.

Η περίοδος της ρωμαιοκρατίας είναι καθοριστική για τη διάδοση της ελληνικής παιδείας και του ελληνικού πολιτισμού στη Θράκη. Οι Ρωμαίοι μόνο τους Δάκες κατάφεραν να επηρεάσουν και να τους επιβάλλουν τη γλώσσα τους. Οι Θράκες είχαν δεχθεί από αιώνες την ισχυρή επίδραση της ελληνικής γλώσσας και παιδείας και συνέχισαν να ακολουθούν στην πορεία του Ελληνισμού. Η κοινή αυτή πορεία τους χάρισε και την είσοδό τους στην παγκόσμια ιστορία.