Χαρίλαος Τρικούπης
Χαρίλαος Τρικούπης
O Χαρίλαος Τρικούπης (1832- 30 Μαρτίου 1896) ήταν διπλωμάτης, πολιτικός, και Πρωθυπουργός. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο και καταγόταν απο την ιστορική οικογένεια Τρικούπη του Μεσολογγίου και την οικογένεια Καρατζά της Κωνσταντινούπολης. Ήταν γιός του Σπυρίδωνα Τρικούπη και της Αικατερίνης το γένος Μαυροκορδάτου. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι. Με το τέλος των σπουδών του χρημάτισε ιδιαίτερος γραμματέας του πατέρα του, πρέσβη στο Λονδίνο, και ακολούθως το 1856 διορίσθηκε επίσημος γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο, ακολουθώντας το διπλωματικό σώμα. Το 1862 εκλέχτηκε πληρεξούσιος της Συντακτικής εθνοσυνέλευσης της Ελληνικής παροικίας του Λονδίνου και αποσυρθέντος του πατέρα του ανέλαβε ως επιτετραμμένος της πρεσβείας. Αν και η διπλωματική σταδιοδρομία του υπήρξε βραχεία, εντούτοις διακρίθηκε για την απαράμιλλη δεξιοτεχνία του ,το 1863, κατά τις διαπραγματεύσεις με την αγγλική κυβέρνηση, ως πληρεξούσιος της Ελληνικής κυβέρνησης, στη σχετική συνθήκη της παραχώρησης των Ιονίων νήσων στην Ελλάδα.Απεβίωσε σε ηλικία 64 ετών στις Κάννες και ενταφιάστηκε στην Αθήνα.
Το 1864 παραιτήθηκε απο την διπλωματική υπηρεσία για να συμμετάσχει στις εκλογές. Το 1865 εκλέχτηκε βουλευτής Μεσολογγίου και το 1866 ανέλαβε την θέση του υπουργού Εξωτερικών στην κυβέρνηση του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου. Αλλά στους επόμενους μήνες ήρθε σε διάσταση απόψεων με τον Βασιλιά Γεώργιο Α΄ και απομακρύνθηκε από την κυβέρνηση. Για 4 χρόνια πολιτεύτηκε (1868-1872) ανεξάρτητα απο τα κόμματα που υπήρχαν.
Το 1872 ιδρύει το «Πέμπτο κόμμα» στο οποίο συγκεντρώθηκαν οι πιο φιλελεύθερες και προοδευτικές προσωπικότητες της εποχής. Το 1874 μέσα σε κλίμα αυθαιρεσίας γράφει στην εφημερίδα Καιροί το άρθρο «Τις πταίει», στο οποίο ουσιαστικά κατηγορεί τον Βασιλιά γι’ αυτό και φυλακίζεται. Τον 1875 πήρε εντολή να σχηματίσει κυβέρνηση απο την οποία ομως παραιτήθηκε αφού έχασε στις εκλογές απο τον Κουμουνδούρο. Το 1877 ανέλαβε το υπουργείο εξωτερικών στην οικουμενική κυβέρνηση Κανάρη. Κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές του 1880 αλλά τον Οκτώβριο του ίδιου έτους παραιτήθηκε. Επανήλθε το Μάρτιο του 1882 στην πρωθυπουργία. Το 1887 κέρδισε τις εκλογές αλλα έχασε αυτές του 1890. Η τελευταία περίδος της πρωθυπουργίας (1893-1895) του έληξε άδοξα αφού αναγκάστηκε να αναφωνήσει απο το βήμα της Βουλής την περίφημη φράση «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Στις εκλογές του 1895 απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής με αποτέλεσμα να αυτοεξοριστεί στις Κάννες της Γαλλίας. Το 1896, λίγο πριν πεθάνει, τέθηκε χωρίς την θέληση του υποψηφιότητα στις αναπληρωματικές εκλογές στην επαρχία Βάλτου και εκλέχτηκε πανηγυρικά.
Το 1867 ως υπουργός Εξωτερικών υπέγραψε σύμφωνο αμυντικής συνεργασίας με τον ηγεμόνα Μιχαήλ της Σερβίας.Το Μάρτιο του 1880 με πρόταση του καταργήθηκε ο φόρος της δεκάτης στα δημητριακά προϊόντα και αντικαταστάθηκε με τον φόρο επί των αροτριώντων κτηνών. Επίσης μείωσε την στρατιωτική θητεία σε ένα χρόνο αντί τριών που ήταν μέχρι τότε.
Με την κυβέρνηση που δημιούργησε το Μάρτιο του 1882 αναδιοργάνωσε την αστυνομία, την αγροφυλακή και την Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Θέσπισε νόμους για προσόντα, μονιμότητα και προαγωγή δημοσίων υπαλλήλων. Αποφάσισε την αποξήρανση της λίμνης Κωπαΐδας και την δημιουργία σιδηροδρομικού δικτύου. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το 1882 υπήρχαν σε λειτουργία μόνο 9 περίπου χιλιόμετρα σιδηροδρομικής γραμμής που συνέδεαν την Αθήνα (Θησείο) με το επίνειό της, τον Πειραιά, το 1893 λειτουργούσαν 914 σιδηροδρομικά χιλιόμετρα και άλλα 490 ήταν υπό κατασκευή. Για την χρηματοδότηση των έργων πήρε δυο μεγάλα δάνεια και επέβαλε φορολογία στον καπνό και στο κρασί. Δική του έμπνευση ήταν η διώρυγα της Κορίνθου την οποία και εγκαινίασε το 1893. Επίσης έδωσε ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη της παιδείας.
Στην επόμενη διακυβέρνηση του (1886-1890) μείωσε τον αριθμό των βουλευτών από 240 σε 150 (το κατώτατο όριο που προέβλεπε τότε το Σύνταγμα) και επίσης ενίσχυσε το πολεμικό ναυτικό με παραγγελία τριών πλοίων, των θωρηκτών Ύδρα, Σπέτσες και Ψαρά, για την χρηματοδότηση των οποίων αναγκάστηκε να πάρει και άλλο ένα δάνειο. Επέβαλε και φόρο επί των οικοδομών.
Ο Χαρίλαος Τρικούπης επιδίωξε έναν ιδιαίτερα αισιόδοξο εκσυχρονισμο ο οποίος παρουσίασε ιδιαίτερα προβλήματα καθώς οι αλλαγές δεν βρήκαν πρόσφορο έδαφος λόγω της προβληματικής ελληνικής οικονομίας και του συντηρητικού πνεύματος της εποχής.Χαρακτηριστικό της προοδευτικότητάς του αυτής, είναι το παράτολμο, για την εποχή του, όραμα για την αναγκαιότητα σύζευξης του στενού Ρίου-Αντιρρίου, ιδέα που υλοποιήθηκε έναν αιώνα μετά, με τη δημιουργία της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου και στην οποία δόθηκε το όνομά του στις 25 Μαΐου 2007.
