Νέα Βύσσα
Η Νέα Βύσσα με πληθυσμό 3.300 κατοίκους, βρίσκεται στις χαμηλές παρέβριες περιοχές και στο βορειοανατολικότερο πεδινό σημείο το νομού Έβρου, νότια από την παλιά ελληνική πόλη, Αδριανούπολη. Πρόκειται για ένα από τρία αστικοποιημένα χωριά που συναντιούνται στην ευρύτερη περιοχή του νομού Έβρου, μαζί με τα χωριά των Ριζίων και των Καστανεών. Η σημερινή Νέα Βύσσα περιλαμβάνει δύο οικισμούς. Την Κάτω Βύσσα, χτισμένη στην πεδιάδα του Έβρου και την Άνω Βύσσα στην παρακείμενη, δυτικά, λοφοσειρά συνολικής έκτασης 2.000 στρεμμάτων. Από το 1998 αποτελεί έδρα του Καποδιστριακού δήμου Βύσσας, μαζί με τα χωριά των Καστανεών, των Ριζίων, της Καβύλης και της Στέρνας.
Οι κάτοικοί της, όπως προκύπτει από τη μελέτητων ηθών και των εθίμων τους, αλλά και της ψυχοσύνθεσης τους, προέρχονται κατά πάσα πιθανότητα από τον πανάρχαιο ισχυρότατο και πολεμικό λαό της Θράκης των Βησσών ή Βέσσων ή Βεσσών. Μέχρι τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας, δεν γίνεται καμιά αναφορά για την ύπαρξη του χωριού, ούτε από ιστορικούς, ούτε από γεωγράφους, ούτε ακόμη και από περιηγητές. Η αρχή της ίδρυσης του χωριού πρέπει να αναζητηθεί σε γενικά δεδομένα και στην παράδοση, η οποία έχει εμπλακεί με πολλές φανταστικές αναφορές και έχει δημιουργήσει ποίκιλλες εκδοχές.
Την εποχή της Τουρκοκρατίας μια μικρή ομάδα οικογενειών κατοικεί σε έναν μικρό οικισμό, σε απόσταση 8 με 10 χλμ. περίπου νοτιοδυτικά της Αδριανούπολης, στις παρυφές υψωμάτων με την ονομασία Παλάτι. Ο οικισμός αυτός, επειδή διέτρεχε τον κίνδυνο του πλήρους αφανισμού, λόγω του ότι βρισκόταν υπό τη διαρκή απειλή ληστών αναγκάστηκε να μετοικήσει πλησιέστερα προς την Αδριανούπολη, όπου και περιορίζονταν οι κίνδυνοι. Στον τόπο όπου εγκαταστάθηκαν οι λίγες αυτές οικογένειες κατοικούσαν Βόσνιοι αιχμάλωτοι και για το λόγο αυτό με τον καιρό ονομάστηκε Μπόσνα (τόπος των Βοσνίων), ενώ οι Τούρκοι τον αποκαλούσαν Μποσνάκιοϊ. Οι πρώτοι αυτοί κάτοικοι ενώθηκαν με εξόριστους Χριστιανούς, με κατοίκους του οικισμού Παλατάκι και άλλες χριστιανικές οικογένειες που μετέβησαν εκεί από διάφορες γωνιές της Αυτοκρατορίας, όπως Φιλιππούπολη, Ανδριανούπολη, Χίο, Βάρνα, Σαράντα Εκκλησιές, Μικρά Ασία, Πόντο και άλλες περιοχές και δημιούργησαν το Μποσνοχώρι ή Βοσνοχώρι. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η παραμονή των Βοσνίων ήταν βραχύχρονη και κατά συνέπεια δεν υπήρξε καμία αφομοίωση με τους ντόπιους. Βέβαια σαν αποτέλεσμα της διέλευσης των Βοσνίων από το μέρος εκείνο έμεινε μόνο η ονομασία του οικισμού ως Βοσνοχώρι.
Τον Αύγουστο το 1923, με την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης, η οποία ρύθμιζε τα σύνορα και την ανταλλαγή των πληθυσμών, η Μπόσνα δόθηκε στους Τούρκους, μαζί με την Σιδηρόπετρα (Ντεμιρτάς). Ο κάτοικοι του Βοσνοχωρίου (Μπόσνα) εγκαταστάθηκαν στην τωρινή τοποθεσία 4χλμ. νοτιότερα, δίπλα στα σύνορα, σε περιοχή που βρισκόταν ο τουρκικός οικισμός Αχύρκιοϊ ή Αχυροχώρι και ο οποίος το 1932 μετονομάστηκε σε Νέα Βύσσα. Είναι δύσκολο να ερμηνεύσει κανείς την καθιέρωση αυτής της ονομασίας. Κατά πάσα πιθανότητα το όνομα αυτό δόθηκε στο Μποσνοχώρι ως ανάμνηση της αρχαίας θρακικής πόλης Βίσας. Μπορεί ωστόσο η ονομασία να οφείλεται και σε διοικητικούς λόγους.
http://www.s-karatheodoris.gr/our-vilage/
